ΓΙΑΤΙ Ο ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΕΝΟΣ ΠΕΡΟΝΟΦΟΡΟΥ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΗ ΥΠΟΘΕΣΗ

Ο χειρισμός και η οδήγηση ενός περονοφόρου ακούγονται εύκολες δουλειές για κάποιον τρίτο, έναν, ας πούμε, οδηγό επιβατικού αυτοκινήτου, ειδικά αν αυτός θεωρεί τον εαυτό του εξπέρ της οδήγησης. «Διότι,» σκέφτεται, «το κλαρκ είναι πολύ αργό, δεν κινείται σε δρόμο με άλλα οχήματα, δεν υπάρχουν σήματα τροχαίας που πρέπει να προσέχει και άρα, είναι τόσο εύκολο να το οδηγήσει κανείς που κι΄ ένα παιδί θα μπορούσε να το κάνει».  Πραγματικά, τα όσα σκέφτεται ο συμπαθής οδηγός αυτοκινήτου έχουν μια λογική βάση. Όμως, αυτές του οι σκέψεις αφορούν τουλάχιστον το ένα δέκατο από αυτά που πραγματικά συμβαίνουν κατά την λειτουργία ενός περονοφόρου.

Και πρώτα-πρώτα ο οδηγός μας δεν έλαβε υπ’ όψη του τον χειρισμό των περονών, του ιστού  και των φορτίων. Γιατί αυτή η δραστηριότητα αποτελεί από μόνη της ένα ολόκληρο κεφάλαιο. Για παράδειγμα, μια από τις υποχρεώσεις του χειριστή του περονοφόρου είναι να κάνει καθημερινό έλεγχο πριν από την χρήση  του οχήματος και μεταξύ άλλων να προσέξει την ποιότητα των περονών: να μην έχουν φθαρεί και να μην έχουν ραγίσματα, ειδικά γύρω από τις γωνίες τους ή τα σημεία στήριξης. Αν συμβεί – απευκταίο!- να σπάσει μια περόνη κατά την μεταφορά φορτίου, αυτό θα προκαλέσει μια σειρά αντιδράσεων που μπορεί να αποδειχτεί ιδιαίτερα απειλητική. Πρώτα θα πέσει το φορτίο και αν αποτελείται από εύθραυστα προϊόντα θα προκληθεί οικονομική ζημία. Στην συνέχεια, θα αλλοιωθεί η ισορροπία του περονοφόρου αφού θα μετατοπιστεί το κέντρο βάρος του φορτίου και αν και εφ’ όσον ο χειριστής δεν έχει προλάβει να το σταματήσει, το όχημα μπορεί να κάνει κάποια απότομη στροφή με πιθανότητα η ορμή που θα δημιουργηθεί να ανατρέψει το όχημα. Οπότε σε αυτή την περίπτωση το γεγονός μπορεί να απειλήσει και την ζωή του χειριστή.

Μετά, ο παρατηρητής-οδηγός πρέπει, μαζί με μας, να σκεφτεί την ανύψωση του φορτίου και την τοποθέτηση σε ράφι. Εδώ ο χειριστής πρέπει να είναι εξασκημένος να υπολογίζει το ύψος αλλά και το πλάτος ώστε να μπορέσει να τοποθετήσει το φορτίο στο σωστό ράφι, τις περισσότερες φορές σε περιορισμένο χώρο. Όλα αυτά πρέπει να γίνουν με ήρεμο και προσεκτικό τρόπο ώστε να τοποθετηθεί το φορτίο με ασφάλεια και να μην υπάρξει κάποιο ατύχημα, όπως πτώση του φορτίου ή μέρους του που και πάλι μπορεί να είναι επικίνδυνο για τους εργαζόμενους στην αποθήκη και επιζήμιο για την επιχείρηση.

Το περονοφόρο μπορεί να μην κινείται σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας αλλά κινείται σε εργασιακούς χώρους όπου κινούνται και άλλα οχήματα αλλά και πεζοί εργαζόμενοι. Και επειδή μιλάμε για ανθρώπους και όχι για μηχανές, να πούμε ότι οι άνθρωποι όσο καλή θέληση και να έχουν, όσο καλή να είναι η εκπαίδευσή τους, έχουν και το χαρακτηριστικό ότι μπορούν να αφαιρούνται ειδικά όταν εκτελούν επαναλαμβανόμενες και παρόμοιες εργασίες. Είναι έτσι πολύ εύκολο, κάποιος πεζός να ξεχαστεί, να μην προσέξει ή και να μην ξέρει πως σε εκείνο το σημείο κινούνται περονοφόρα οχήματα και να μπει ξαφνικά στον δρόμο ενός περονοφόρου. Στην περίπτωση αυτή μένει στον χειριστή να αποφύγει το ατύχημα είτε στρίβοντας είτε ακινητοποιώντας το όχημα.

Το άλλο που μπορεί να συμβεί στον χειριστή του κλαρκ, είναι ότι κατά την διάρκεια μιας  διαδρομής κάποιος συνάδελφός του, πεζός, να του ζητήσει την χάρη να «τον πετάξει» με το περονοφόρο σε κάποιο άλλο σημείο της αποθήκης «αφού έτσι κι αλλιώς βρίσκεται στον δρόμο του».  Ο νέος επιβάτης μπορεί ίσως να καθίσει στο πίσω μέρος, στο αντίβαρο, αλλά μπορεί και να επιλέξει να σταθεί σε κάποια περόνη. Αν το όχημα συναντήσει κάποια ανωμαλία στο έδαφος, ή στρίψει απότομα είναι πολύ πιθανό ο επιβάτης να χάσει την ισορροπία του και να πέσει. Και αν κάθεται στο αντίβαρο και πέσει πίσω από το περονοφόρο μπορεί το κακό να μην είναι μεγάλο. Αν όμως στέκεται στις περόνες και πέσει μπροστά από το όχημα δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι αυτό θα προλάβει να σταματήσει με αποτέλεσμα, τουλάχιστον, έναν σοβαρό τραυματισμό.

Κάτι άλλο που κάνουν κάποιοι χειριστές, είναι να μην σταματούν το όχημα για να παραλάβουν κάτι που θεωρούν απλό, εύκολο ή ελαφρύ. Για παράδειγμα, για να παραλάβουν τα έγγραφα μιας νέας παραγγελίας προς συλλογή (picking) και προκειμένου να μην καθυστερήσουν, περνούν μπροστά από το γραφείο του  depot και ο συνάδελφος τους προτείνει το χέρι με τα έγγραφα. Με το όχημα εν κινήσει, ο χειριστής απλώνει κι εκείνος το χέρι του και παίρνει τα έγγραφα τα οποία θα πρέπει, πάντα εν κινήσει, να βολέψει με κάποιον τρόπο στο ταμπλώ του. Εδώ εντοπίζουμε δύο κινδύνους: το χέρι προτεταμένο και εκτός του κινούμενου οχήματος κινδυνεύει από πρόσκρουση σε κάποια προεξοχή τοίχου. Έχουν συμβεί σπασίματα και εξαρθρώσεις πολλές φορές από αυτήν την απροσεξία. Το δεύτερο επικίνδυνο σημείο είναι ότι ο χειριστής στην προσπάθειά του να «βολέψει» τα χαρτιά δεν προσέχει τόσο πολύ κατά την οδήγηση.

Γενικά, το όχημα πρέπει να ελέγχεται και να παρακολουθείται όχι μόνο από τον χειριστή με τον οπτικό έλεγχο πριν από την βάρδια αλλά και με τακτικούς ελέγχους και σέρβις από τον τεχνικό που έχει αναλάβει την συντήρηση. Αλλά ο χειριστής πρέπει όταν παρατηρεί κάποιο πρόβλημα, έστω και φαινομενικά ασήμαντο, να το δηλώνει και να απαιτεί την διερεύνησή του. Αντιλαμβάνεται παραδείγματος χάρη μια χαλάρωση του πεντάλ του φρένου; Πρέπει να το αναφέρει γιατί μπορεί από πίσω να κρύβεται κάποιο σοβαρό πρόβλημα (στο παράδειγμα μας, προβληματική ντίζα φρένου, χαλασμένη αντλία φρένου, διαρροή υγρών φρένου κλπ). Αν δεν αναφερθεί, υπάρχει η περίπτωση το όχημα να χάσει κάποια στιγμή, και μάλιστα κατά την λειτουργία, την ικανότητα να φρενάρει και δεν χρειάζεται μεγάλη φαντασία για να καταλάβουμε τα επακόλουθα ενός τέτοιου συμβάντος!

Βλέπουμε λοιπόν ότι ο χειρισμός του περονοφόρου δεν εμπίπτει στο πλαίσιο της αυτοκίνησης, τουλάχιστον όχι της αυτοκίνησης για αναψυχή. Ο χειρισμός του περονοφόρου είναι συγκεκριμένη εργασία, που εκτελείται ή πρέπει να εκτελείται με συγκεκριμένο τρόπο και συγκεκριμένους κανόνες για χάρη της ασφάλειας τόσο των εργαζομένων όσο και των προϊόντων. Γι’ αυτό και οι χειριστές πρέπει να είναι εκπαιδευμένοι καλά, και η επιχείρηση να έχει λάβει όλα τα δυνατά μέτρα πρόληψης ατυχήματος. Και η παραμικρή λεπτομέρεια μετράει: ο χειριστής πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο άνετος όταν χρησιμοποιεί το περονοφόρο που του έχει χρεωθεί. Δηλαδή, για παράδειγμα, ένα εργονομικό κάθισμα δεν είναι ένα περιττό έξοδο αλλά μια σημαντική συνεισφορά στην σωστή στάση του χειριστή που με την σειρά της θα τον κάνει, ξεκούραστος και άνετος καθώς θα είναι, πιο προσεκτικό και πιο γρήγορο σε αντιδράσεις.

Η καθημερινότητα του χειριστή όμως δεν περιλαμβάνει μονάχα κινδύνους σχετικούς με την ασφάλεια αλλά και κινδύνους σχετικούς με την ροή εργασίας εν γένει. Αν για παράδειγμα το όχημα είναι ηλεκτρικό και η μπαταρία είναι προβληματική ή δεν έχει φορτιστεί καλά, το όχημα ενδέχεται να σταματήσει στο μέσον της βάρδιας. Αν δεν υπάρχει άλλο για να το αντικαταστήσει ή δεν υπάρχει  backup  μπαταρία (που και να υπάρχει, η αλλαγή της απαιτεί ειδικό εξοπλισμό -μίνι γερανό- και χρόνο), η ροή εργασίας διαταράσσεται ανεπανόρθωτα με αποτέλεσμα, για παράδειγμα,  να μην μαζευτούν οι παραγγελίες των πελατών και να μην τιμολογηθούν. Ο βολικός παρατηρητής θα έλεγε «και τι πειράζει; Οι παραγγελίες θα φύγουν την επόμενη ημέρα, όταν θα έχει φορτιστεί η μπαταρία σωστά ή όταν αυτή θα έχει αλλαχθεί». Τα πράγματα όμως δεν είναι έτσι ακριβώς: ο πελάτης που δεν πήρε την παραγγελία του μπορεί να έχει πρόβλημα και σίγουρα θα μείνει δυσαρεστημένος, ο φόρτος εργασίας θα μεταφερθεί στην επόμενη μέρα που και πάλι δεν είναι σίγουρο ότι η μπαταρία θα αντέξει μια παρατεταμένη βάρδια, ο χειριστής θα χρειαστεί να δουλέψει έξτρα χρόνο και η επιχείρηση θα πρέπει να του πληρώσει υπερωρία. Και αν ένα τέτοιο συμβάν είναι μεμονωμένο το κακό, έστω, δεν είναι μεγάλο. Αν όμως τέτοιες «απρογραμμάτιστες διακοπές» συμβαίνουν τακτικά τότε το πρόβλημα είναι σοβαρό.

Βλέπουμε λοιπόν ότι η δουλειά του χειριστή περονοφόρου είναι πολυδιάστατη: ο χειριστής οφείλει να τηρεί τους κανόνες ώστε να κινείται με το όχημά του με ασφάλεια, τόσο για τον ίδιο όσο και για τους συναδέλφους του αλλά και για τα προϊόντα που διακινεί η επιχείρηση, οφείλει επίσης να παρακολουθεί το όχημά του ώστε αυτό να μην προκαλεί προβλήματα στην ροή εργασίας και σαν αποτέλεσμα επιπλέον κόστη. Δηλαδή ο «χειριστής περονοφόρου» είναι μια θέση υπεύθυνη, απαιτητική και κομβική για την λειτουργία μιας αποθήκης και της επιχείρησης γενικότερα. Εννοείται, πως ταυτόχρονα η επιχείρηση- εργοδότης θα πρέπει να εκπαιδεύει τον χειριστή τόσο για τον τρόπο που θα κινεί το όχημά του όσο και για τον τρόπο με τον οποίο θα το παρακολουθεί και θα το ελέγχει, ενώ θα πρέπει επίσης να του προσφέρει ότι είναι δυνατό για να μπορεί να εκτελεί την εργασία του με άνεση και ασφάλεια.

Πιστεύουμε ότι όλα τα παραπάνω θα έπειθαν και τον πιο δύσπιστο παρατηρητή που ισχυρίζεται ότι ο χειρισμός ενός περονοφόρου είναι απλή υπόθεση, όπως για παράδειγμα τον οδηγό του επιβατικού αυτοκινήτου με τον οποίο ξεκινήσαμε το άρθρο αυτό.